martedì 28 luglio 2015
Monaci olivetani oratori nei capitoli generaLI
I MONACI ORATORI NEI CAPITOLI GENERALI
DALL’ANNO 1455 AL 1536
- DAL LIBER SERMONUM -
L’elenco dei trentatre monaci olivetani oratori ai diversi capitoli generali della Congregazione di Santa Maria dell’Oliveto che abbraccia un periodo storico che va dal 1455 al 1536 credo sia sufficientemente indicativo e utile per ricavare quale sia stata la spiritualità, la cultura patristica e umanistica di questi monaci scelti e rappresentativi di tutta la Congregazione.
1) Anno 1455 - Fra Filippo Variense
2) “ 1455 - Fra Giovanni Mattei
3) “ 1457 - Fra Giovanni Paolo da Ferrara
4) “ 1459 - Fra Giacomo da Carpi
5) “ 1461 - Fra Giovanni da Verona
6) “ 1474 - Fra Girolamo Benedetti
7) “ 1482 - Fra Francesco Delisoa da Verona
8) “ 1486 - Fra Filippo dei Giudici di Milano
9) “ 1488 - Fra Giovanni Ponteri Milanese
10) “ 1490 - Fra Benedetto di Roma
11) “ 1490 - Fra Bartolomeo Mantovano
12) “ 1492 - Fra Girolamo di San Bonifacio
13) “ 1493 - Fra Giacomo di Traiecto
14) “ 1495 - Fra Lorenzo Ferrarese
15) “ 1497 - Fra Girolamo Siculo
16) “ 1503 - Fra Girolamo di San Bonifacio
17) “ 1503 - Fra Davide di Palermo
18) “ 1507 - Fra Girolamo di San Bonifacio
19) “ 1508 - Fra Filippo di Villanuova Laudese
20) “ 1511 - Padre Arcangelo Filicti di Genova
21) “ 1512 - Padre Giovanni da Cento
22) “ 1513 - Padre Giovanni da Cento
23) “ 1514 - Padre Filippo di Villanuova Lodi
24) “ 1516 - Padre Lorenzo Cremonese
25) “ 1518 - Padre Cipriano Veronese
26) “ 1520 - Fra Luca Garganelli di Bologna (30 anni)
27) “ 1522 - Fra Aurelio Leucense (Lecco)
28) “ 1524 - Fra Nicola de Grammatica di Siena
29) “ 1526 - Fra Giovanni Battista Capello
30) “ 1528 - Fra Paolo Veronese di San Bartolomeo Pavia
31) “ 1530 - Fra Bernardino Marindini Brescia
32) “ 1532 - Fra Filippo de Serragli di Firenze
33) “ 1536 - Fra Benedetto Veronese abate di san Giacomo di
Grillano.
Iniziamo solo dall’anno 1455, perché solo da questo anno il ‘Liber sermonum’ ci riporta la trascrizione saltuaria, non sempre in ordine progressivo dei sermoni tenuti , alternando i Sermones degli oratori con le ‘Declarationes’ decise e approvate sotto i diversi abati generali.
E’ subito molto interessante mettere in relazione il contenuto dei Sermoni con l’eventuale presenza nei diversi monasteri di manoscritti o libri stampati su argomenti attinenti al caso da parte dei singoli monaci oratori, codici e libri veramente elencati nel 1599, ma molti di loro riferentesi già al periodo da noi considerato.
Siamo a conoscenza infatti di una biblioteconomia conventuale di tutti i nostri monasteri, elenco ricavato dal Mss. 11274 della Biblioteca Vaticana e se questo elenco è pure successivo al periodo considerato nei Sermoni essendo un elenco che è stato redatto in seguito all’invito di Papa Clemente VIII dal 1599 al 1600, contiene però nell’elenco manoscritti e codici di un periodo molto antecedente e in parte giustamente riferentesi al
periodo qui analizzato.
Una ulteriore previa annotazione da fare è questa: l’elenco delle orazioni è molto parziale, discontinuo, cioè confrontandolo con i numerosi capitoli generali avvenuti dal 1455 al 1536 ne mancano molti, e quindi subito qui di fronte mi piace stendere l’elenco degli anni dei Capitoli generali con il numero dei monasteri partecipanti e il numero dei monaci presenti.
ANNO ABATE GENERALE MONACO ORATORE N° Monasteri N° Monaci
monasteri
monaci
1455 FRA FRANCESCO RINGHIERI GENOVESE DI S. GIROLAMO 32 62
1457 RINNOVO " " FRA GIOVANNI PAOLO - M-O 32 63
1459 FRA NICCOLO DI SIMONE FRA GIACOMO DA CARPI 32 65
1461 RINNOVO " " FRA GIOVANNI DA VERONA S. 33 66
1463 FRA BARTOLOMEO FEDUCCI 33 65
1467 FRA FRANCESCO RINGHIERI 33 65
1468 FRA LEONARDO MEZZAVACCA 33 65
1470 CONFERMA " " 33 63
1472 FRA NICCOLO' ROVERELLA 34 68
1474 CONFERMA " " FRA GIROLAMO BENEDETTI 35 62
1476 FRA GIACOMO DE GRASSIS 35 70
1478 CONFERMA " " 37 62
1480 2a FRA LEONARDO MEZZAVACCA FRA DOMENICO DA LECCO 38 69
1482 CONFERMA " " FRA FRANCESCO DA VERONA 39 75
1484 FRA DOMENICO AIROLDI 41 77
1486 CONFERMA " " FRA FILIPPO GIUDICI 43 76
1488 FRA GIOVANNI DA BAGGIO FRA GIOVANNI PONTIERI 44 81
1490 CONFERMA " " FRA BENEDETTO DA ROMA 44 78
FRA BARTOLOMEO MANTOVA
1492 FRA GIACOMO DE GRASSIS 2a FRA GIROLAMO VERONESE 47 93
1493 FRA LEONARDO IMPERIALI FRA GIACOMO DA TRAIECTO 49 93
1495 CONFERMA " " FRA LORENZO DA FERRARA 48 84
1497 FRA DOMENICO AIROLDI 2a FRA GIROLAMO SICULO 52 98
1501 FRA FRANCESCO II RINGHIERI 52 97
1503 FRA TOMMASO PALLAVICINI FRA GIROLAMO DA V ERONA 53 93
FRA DAVIDE DA PALERMO
1505 FRA DOMENICO AIROLDI 3av. 53 100
1507 FRA FRANCESCO II RINGHIERI " " FRA GIROLAMO DA VERONA 53 93
1508 " " FRA FILIPPO DA VILLANOVA 57 93
1509 FRA TOMMASO PALLAVICINI 56 101
1511 FRA DOMENICO AIROLDI 4av FRA ANGELO DA GENOVA 55 117
1512 " " FRA GIOVANNI DA CENTO 56 117
1513 FRA FRANCESCO II RINGHIERI 3a FRA GIOVANNI DA CENTO 53 102
1514 FRA FILIPPO VILLANI FRA FILIPPO DA VILLANOVA 56 106
1516 FRA LEONARDO PORCELLI FRA LORENZO DA CREMONA 57 106
1518 FRA BARNABA CEVENNINI FRA CIPRIANO DA VERONA 58 117
1520 FRA COSTANTINO CISLAGO FRA LUCA GARGANELLI 58 117
1522 FRA MICHELE BINDINI FRA AURELIO DA LECCO 58 114
1524 FRA BARNABA CEVENNINI FRA NICOLA GRAMMATICA 56 112
1526 FRA COSTANTINO CISLAGO FRA GIOVANNI BAT. CAPELLO 60 120
1528 FRA BENEDETTO TOSI FRA PAOLO VERONESE 60 120
1530 FRA ANGELO CERIANI FRA BERNARDINO DA BRESCIA 61 123
1532 FRA IPPOLITO TREZZI FRA FILIPPO SERRAGLI 62 122
1534 FRA CIPRIANO CIPRIANI 62 122
1536 FRA GIOV. BATTISTA CENNI FRA BENEDETTO DA VERONA 64 128
Questi sono i 33 monaci che furono incaricati di tenere una prolusione ai confratelli capitolari; e dall’analisi anche superficiale dei loro discorsi notiamo la capacità letteraria del loro dire unitamente alla discreta conoscenza dei testi spirituali e spesso patristici nei loro sermoni.
Senza elencare la durata variabile di un abate generale lungo la storia della Congregazione Olivetana, possiamo notare subito che nel periodo che
va dal 1455 al 1490, la durata era di due anni rinnovabili con conferma possibile; possiamo quindi notare subito che di questo periodo abbiamo ben sette sermoni su undici che sono tenuti per la conferma di un abate generale, e questo sembra farmi pensare che l’oratore fosse scelto logicamente dal Padre abate generale in carica.
E’ interessante anche ricordare quanto dal codice BZ conosciamo circa il gran numero di monaci entrati nella congregazione in quegli anni e in particola dal 1452 al 1507. Infatti ricaviamo da:
pag. 15v " 1452 " 1453 10 monaci
pag. 16r " 1453 " 1457 14 monaci
pag. 16v " 1455 " 1468 31 monaci
pag. 17r " 1469 " 1480 25 monaci
pag. 17v " 1470 " 1474 24 monaci
pag. 18r " 1477 " 1484 14 monac
pag. 18v " 1480 " 1490 31 monaci
pag. 19r " 1490 " 1507 23 monaci
--------------
e quindi ben 172 monaci
Ecco il contenuto più rilevante dei Sermoni nel rispetto dell’ordine cronologico che abbiamo messo nell’elenco sopraccitato.
DAL 1455
Pag. 87. Filippo Varisiense
Rev.mo viro ac observantissimo in Christo patri fratri Dominico de Leuco totius sacri Ordinis Montis Oliveti generali abbati in utilis Monachus Philippus Varisiensis post monachorum Oscula salutifera .
"Credebam aliquem ingeniis magnitudine..."
Rev.di Patris Fratris Dominici de Leuco.
Ancora nel 1455 in electione..
Pag.89. Fra Giovanni Mattei
Anno domini MCCCCLV (1455) die XXVIII aprilis.
Sermo concitata per venerabilem in Christo fratrem Johannem Matthei, monasterii Sancti Jeronymi curiae Januensis in Generali Capitulo. "Instante..." in electione
Rev.di Patris Fratris Francisci Ringhieri di Bologna.
1457
Pagg.91-95. Fra Giovanni Paolo da Ferrara
Alius sermo concitatus in capitulo generali die VIII may anno domini MCCCCLVII (1457) pro die dicti capituli per venerabilem Fratrem Johannem Paulum de Ferraria, tunc magistrum novitiorum in monasterio principali deputatum pro voce et cuncto conventu incipit: "Cum me perfecto Reverende.."
In confirmatione Rev.di Fratris Francisci de Ringhieri di Bologna.
1459
Pagg.95b-99. Fra Giacomo da Carpi.
Sermo Fratris Jacobi de Carpo pro nuncupato in Capitulo generali eleganter in die prima dicti capituli anno Domini MCCCCLVIIII (1459) die XV mensis aprilis ius tenente (per la seconda volta)
Incipit "Si putem..."
Rev.mi abbatis renuntiatum electo altero.
1461
Pagg.100-111a. Fra Giovanni da Verona:
Sermo habitus in generali Capitulo per estensorem Religiosum fratrem Johannem de Verona de anno Domini 1461.
Incipit "Consuevere ferumque presul integerrime.." (Una orazione molto lunga)
Conferma di Fra Niccolo' di Simone di Reggio.
1474
Pagg.83-86. Girolamo Benedetti
Hieronymi Benedicti monachi oratio habita aoud monasterium Montis Oliveti agri senensis in Capitulo Generali. Rit. ,ajas anno domini MCCCCLXXIIII (1474)
In confirmatione: Rev.di Patris Fratris Niccolai Roverella de Ferraria
1482
Pagg.111b-114. Fra Francesco Delisoa da Verona.
Oratio habita in Capitulo generali a venerabili religioso Fratre Francisco delisoa de Verona die XXVIII
(28) aprilis anno domini MCCCCLXXXII (1482).
Incipit "Credo ego vos prestantissimi..."
In Confirmatione Rev.di fratris Leonardi Mezzavacca, di Bologna.
1486
Pagg.64-70. Fra Filippo dei Judicibus milanese.
Sermo in confirmatione Abbatiatus rev.di Patris Fratris Dominici de Leuco, habitus per fratrem Philippum di Judicibus Mediolanensem tunc generalem Procuratorem sancti Ordinis Montis Oliveti Anno Domini 1486 mensis aprilis. "Convenientibus nobis..."
Rev.di patris Fratris Dominic de Leuco in confirmatione.
1488
Pagg.53-60. Fra Giovanni Ponteri Milanese
Sermo habito in Generali Capitulo per Ven.lem Religiosum fratrem Johannem Ponterium Mediolanensem in anno 1488 in electione Rev.di in Cristo
Patris Fratris Johannis de Bedagio, abbatis generalis dignissimi.
1490
Pagg.47-52. Fra Benedetto di Roma. (Urbe)
Sermo habitus in Generali Capitulo per Ven.le Fratrem Benedictum de Urbe in anno 1490, in confirmatione Rev.di In Christo Patris F. Johannis de Bedagio Generalis Abbatis degnissimi
Rev.di Patris Fratris Johannis de Bedagio, Abbatis generalis dignissimi.
1490
Pagg.77-81. Fra Bartolomeo Mantovano
Oratio integerrimi patris Fratris Bartholomei Mantuani tunc Abbatis Sanctae Mariae in Organis habita in Capitulo Generali, Anno Domini MCCCCLXXXX (1490), de mense aprilis. Incipit
"Rare admodum onus..." In confirmatione..
Rev.di Patris Fratris Jophannis de Bedagio.
1492
Pagg.35-45. Fra Girolamo di San Bonifacio veronese.
Sermo habitus in Generali Capitulo per fratre Jeronymum de Sancto Bonifatio veronensem in anno 1492. In electione
Revdi in Christo P. F. Jacobi (de Grassis)de Carpo (Carpi), Generalis Abbatis dignissimi.
1493
Pagg. 21r-31ra. Venerabile Padre Fra Giacomo di Traiecto.
Sermo habitus in Generali Capitulo per Venerabilem P. Fratrem Jacobum de Trayecto tunc Abbatem Sanctae Mariae de Camerino in electione , die XXVIII aprilis 1493,
Rev.mi in Cristo Patris Fratris Leonardi de Imperialibus de Genua Abbatis Generali dignissimi .
1495
Pagg.13-19r. - Fra Lorenzo Ferrarese
Oratio habita in Generali Capitulo per Fr. Laurentium ferrariensem, in anno Domini 1495 in confirmatione: Rev.mi in Christo Patris F. Leonardi de Imperialibus de Genua Gen.lis Abbatis dignissimi.
1497
Pagg.71-75. Fra Girolamo Siculo
Sermo Fratris Hyeronimi Siculi in Capitulo Generali habitus in anno Domini 1497 die vero 16 aprilis in electione facta. Incipit
"Consuevere peritissimi oratores..." (Una bella espressione poetica alla Vergine)
Rev.di Patris Fratris Domini Leucensis
1503
Pag. 1-9. Fra Girolamo di San Bonifacio di Verona
Oratio edita per fratrem Hieronimum de Samcto Bonifatio veronensem: Ex ordinationis sibi facta per Rev.mum in Christo P. Fratrem Franciscum de Arhengeria fuit Abbatem Generalem in creatione : R. P. Abbatis Fratris Thomae Pallavicini di Milano.
1503
Pagg.31rb-33r. Fra Davide di Palermo
Oratio habita capitulo per Fratrem David de Panormo, Anno Domini MDIII (1503) in electione: Rev.mi in Cristo Patris Fratris Thomae Pallavicini Generalis Abbatis dignissimi.
1507
Pagg.125-133. Fra Girolamo di San Bonifacio da Verona.
Oratio habita per ven.P.Fr. Hieronymum de Sancto Bonifatio de Verona...patavinum in electionem secondo
"Consuevere qui conionati sunt etiam dilectissimi..." è l'invito uguale a quello del 1503 a pag. 1.
1508 (Strano che qui le date siano sbagliate, è l’anno 1509?)
Pagg.135-145. Fra Filippo Villanova Laudense.
Sermo habitus in Generali Capitulo per Ven.lem Religiosum Fratrem Philippum Villanum Laudensem (nunc Magistrum novitiorum Montis Oliveti) in secunda electione ad Abbatiatus dignitatem R.di Patris Fratris Thomae Pallavicini Mediolanensis quae celebrata fuit anno domini MDVIIII (1509)
"Cum sint plurima nobis a maioribus nostris..." Fra Tommaso Pallavicini.
1513
Pag203-206-Venerabilis Pater Frater Giovanni da Cento, tunc prioris Monasterii S. Mariae Montis Morcini de Perusio
Oratio habita in Capitulo Generale celebrato anno Domini MDXIII (1513) ( in quo electus fuit Frater Franciscus de Ringhieri da Bologna:
"... secondo il detto di Cicerone, l'esortazione di Demostene contro Fozio.
Come Marco Tullio che inveisce contro Miloniano.
Come il condottiera Alessandro Magno il Macedone...
1516
Pag.215. Fra Lorenzo Cremonese
Fratris Laurentii Cremonensis oratio in celeberrimo Montis Oliveti synodo de anno Domini MDXVI (1516) 13 aprile.
Habita in electione: Rev.di in X.to Patris Fratris Leonardi Porcelli di Gubbio.
Incipit "Credo signanter R.me Praesul amplissimi, credo inquam ne exigua nos admiratione..
(citazioni classiche) Atheniense lacedomnies...turpissima ambitione ac regnandi libido... ex clarissimi in peste improbum quidam regnare male cupienti, male consulerat, gravi cavemini"
Sunt aliquae ordinationes factae, declaratae. approbatae in cap.lo generali ac per secretum scrutinium anno Domini MDXVI tempore abbatiatus Rev.di Patris Leonardi Porcelli di Gubbio:
- che venga celebrata solennemente la festa della Trasfigurazione di nostro Signore.
Altre ordinazioni fatte da Fra Leonardi Porcelli di Gubbio a pagg.226-227a.
Pag 227b- Declaratio constitutionis super vocem edite in Capitulo Generali, celebrato anno Domini MDXVI : "Exibita a Patre Rev.do D. Abbate ac socios suos visitatore...gravia e perniciosa scandala
sono cassate due pagine poi ritrascritte a pag 231 e in parte ricorrette:
Declarationes constitutionis sub voce editae in Capitulo Generali celebrato anno Domini MDXVI
Exibita per Rev.dum Patrem Abbatem et socios suos visita: incipit "Cum ob exordio fere Congregationis nostrae suffragia seu voces ad generalem Capitulum...(Un pò diverso dalla prima stesura poi cassata a pag.227b.
Privilegia Domini Leonis X, quo indulget ut voces ad Capitulum Generale destinando dienceps per sorte eligantur ut per...datum sub anulo piscatoris oportet.
Incipit "Dilecti filii salutem et apostolicam benedictionem.
Exponi nobis fecistis quod posquam in Capitulo Generali Congregationis vestra anno praeterito celebrato inter alia ad obviandum scandalis et dissensionibus quae inter dictae Congregationis...."
Sermo habito in celeberrima Montis Oliveti Synodo. Anno Domini MDXVI 13 aprile.
Habita in electione Rev.di Patris Fratris Leonardi de Eugubio.
Incipit "Credo quamdiu Rev.me Presul amplissimi...credo unquam ne exigua nos admiratione ..
(Ci sono diverse citazioni classiche): Atenienses lacedemonios
-..turpissima ambitione ac regnandi libido..
ex clarissimi in peste improbum quidam quo regnare male cupienti, male consulerat, grave cavemini.."
- Pag. 225: Ordinationes factae, declaratae, approbatae, in capitulo Generali ac per secretum scrutinium anno Domini MDXVI tempore abbatiatus Rev.di Patris Fratris Leonardi Porcelli de Eugubio.
:
- ..Che venga celebrata solennemente la festa della Trasfigurazione di nostro Signore absque octava
Pag. 226-227a - Altre Ordinazioni fatte da Fra Leonardo Porcelli: Exibita a Rev.do Patre Abbati ad socios visitatores: "pravia e perniciosa scandala..." sono due pagine cassate e poi riportate e ritrascritte da pag. 230-231.
"Exibita per Rev.dum Patrem Abbatem et socios suos visita:
Incipit "Cum ab exordio fere Congregationis nostrae suffragia seu voces ad generale Capitulum (è un po diverso e più completo della scrittura precedente..
Pag 232 ; - Privilegia Domini Leionis X, quo indulget ut voces ad Capitulum destinando deinceps per sorte eligantur ut per ...datum sub anulo piscatoris oportet.
Incipit "Dilecti filii salutem et apostolicam benedictionem. Exponi nobis fecistis quod posquam in Capitulo Generali Congregationis vestrae anno praeterito celebrato inter alia ad obviandum scandalis et dissensionibus quae inter dictae Comgregationis..."
Pag. 234: Una supplica del Monastero di Santa Marta di Mantova. Facoltà concessa di mutare il colore dell'abito.
Romae apud Sanctum Petrum sub Anulo piscatoris die XXX martii MDXVII Pontificato nostro anno quinto.
Pag 236 - Constitutiones propositae in Capitulo Generali et per secretum scrutinium obtentae, Anno Domini MDXXVI : In electione Patris Priori Fratris Constantini Mediolanensis de Cislago secunda.
- 1) La festa di San Rocco: la festa sia celebrata in tutta la Congregazione.
2) Non è lecito suonare qualunque straumento di musica di qualunque genere, eccetto il monocordo.
3) Non è lecito andare dalle suore di qualunque ordine sine licentia Rev.di Patris Abbatis Generalis.
1518
Pagg.283b. Rev.do Fra Padre Cipriano Veronese abate di Santa Maria in Organis.
Oratio habita in Capitulo Generali.
Anno domini MDXVIII.
Incipit "Solent plerique amplissime presul, patresque prestantissimi viri doctrina expertes, longasque dicendi exercitatione detriti...(Cetera non invenimus..)
In electione prima Rev.di Patris Fratris Barnaba Cevennini di Bologna .
1520
Fra Luca Garganelli di Bologna.* a 30 anni dopo essere stato due anni cancelliere. (F.t. e Profes.)
Oratio habita in Capitulo Generali.
Anno Domini MDXX (1520)
Pag.243:
Incipit "Cum ipse Rev.dus Presul P. ac C. Et si iustus..
In tanto hoc et tam florenti splendidissimo quod coetum
Pag. 244: - Citatzioni di:
- Sallustio: Sallustii aurea sententia "concordia parvas recrescere
discordia maximas dissipari.
Pag. 245: "Congregatio nostra in ac pacifico Oliveti monte et per totam Italiam quasi Oliva pingui ubertate referta in domo Domini ramos suos latequae distendens per ducentos annos concordia favorita iam floret...
-Vita e Pace comune
...cerno vere omnia communione..
coniunctum collegium..
templum idem conventum quotidianum..
- sub eadem regula..
- sub eoedem Abbate militant omnes..
- domus communis...
- fortuna communis..
- victus communis..
- iisdem alunt scramentis
- iisdem gaudens privilegiis..
- eodem omnes quod maius est redempti sanguine qui hic confidat
concordis locum forent.."
E' una bella visione sulla concordia...
In electione Rev.di in Christo Patris Fratris Constantini Mediolanensis Cislago in Abbatem Generalem
1522
Pagg.255-261. Fra Aurelio Leucense (Lecco)
Oratio habita in Capitulo Generali.
Anno Domini ab incarnatione Millesimo quingentesimo vigesimo secundo (1522)
In electione Rev.di Patris Fratris Michaelis (Bindini)Volaterrani
1524
Pagg.262-272. Fra Nicola de Grammatica di Siena.
Sermo habita in Capitulo Generali Ven.lis in Cristo Fratris Nicolai de Grammatica senensis, Anno Domini MDXXIIII (1524) in electione secunda Rev.di in Christo Patris Fratris Barnaba (Cevennini) Bononiensis in abbatem generalem.
Incipit "De communi sacri ordinis hodie...
- Introduce con una elegante e ritmica poesia quasi come una classica preghiera o inno delle Lodi.
Citazioni: - Dal libro Etichorum Aristotelis...
Pag. 264 ..Prudentia itaquae intellectiva virtus dicta est quasi providentia..
Pag. 268: -Fortitudine seu magnanimitas...con esempi classici, ed esempi di Giobbe, Abramo, Giuseppe in Egitto..
Pag. 269: Justitia..moralis virtus perfecta est non tamen simpliciter sed ad alium et ab hoc excellentissima...
- Le quattro virtù cardinali:
1) - dolor est qui potissimum prudentiae reluctat
2) timor sensibili, qui viri fortitudinem enervat
3) Voluptas carnis civis pluries continentiam irritat
4) Spes temporalis lucri, quae quidem si non radicitus amputetur,
iustitiae omnis rectitudinem distruit.
- Volontà propria e obbedienza.
Rogo charitatem veram.
1526
Pag. 284. Fra Giovanni Battista Capello
Oratio habita in Capitulo Generali in electione secunda Patris Fratris Constantini (Cislago) di Milano
(Anno Domini 1526)
Incipit" Admirandi estis vos patres Conscripti qui ab extremis Italiae finibus quibus extenditur religio, per varios casus per tanta vero discrimina ad ea vobis consulenda convenistis quibus et humano disponuntur.."
Pag. 285 : ..continua il discorso in poesia latina.
Pagg.290: molti riferimenti ai fatti dei personaggi ateniesi: Lacoedemones..e poi ai principi romani..
Pag. 292: ...in abbatem eligendum proponite: cuius..iustitia...., prudentia... temperantia.. pietate..ut bene administrata religio candida imitatur.
Pag. 295: Peroratio finalis.
1528
Ordinationes institutae in Capitulo Generali .
Anno Domini MDXXVIII (1528), per secretum scrutinium obtentae:
1) Se uno bestemmia, sia privato di ogni voce e soli il Capitolo Generale a scrutinio segreto potrà essere integrato.
Pagg.238-242 : bianche.
In electione Rev.di Patris in Christo Fratris Benedicti de Tosi mediolanensis, prima,
Pagg.274-283. Fra Paolo Veronense di San Bartolomeo in Strata di Pavia.
Oratio in renunciatione secunda Rev.di Patris Constantini Mediolanensi, supplecto presule Rev.do Patre Fratre Benedicto de Tosi (Tonso) eius conterraneo Generali in Synodo habita quinto non. maij MDXXVIII (1528)
Incipi" Possent non nulli Presul integerrime...
-Si riferisce all'oratoria di Cicerone: 'Pro Milone orando'
"Dei cum timore vocem audit, iustitiam discat, suam nativitatis sacramentum novit, humana contemnat..
ut sua sanctimonia sapientia, prudentia, iustitia et misericordia, pietate, hamanitate, clementia, chastitate et charitate suo denique recte vivendi exemplo..”
In electione di Don Benedetto Tosi.
1530
Pagg. 296-304. -Per Fratrem Bernardinum Mariuctini Brixiensem
Oratio habita in Capitulo Generali
Anno 1530.
In prima renuntiatione Rec.di Patris Fratris Benedicti Tosi di Milano.
Incipit "Maiestatem tanti confessus: ac celebre nomen olivetanum mihi admiranti clementissimi antistites..
Pag. 304: -Termina con una poesia : "Carmina ..ad cursum celestem sicut tuba optimi equi :
"Surgat oliveticum germen - Felix Sena ex patribus tunc linea solis
Empiyrei radiis te super orta fuit.."
In prima electione Rev.di Patris Fratris Angeli (Ceriani) de Albinga genuensis in Abbate Generalem.
1532
Per Fratrem Filippo de Serragli diFirenze
Oratio habita in Capitulo Generali.
Anno Domini MDXXXII (1532).
In Electione novi ..
Incipit " Seniorem loqui oportebat..." - Prima pars.
Supplex accedo dicens (poesia= un Inno): "..Virgo Patris summi genitricis et natura tonantis"
Pag. 308: viene citato -Pindaro
- teste: Gregorio in Pastoralis..
- Basilius magnus..
Secunda (pag. 309-310),et tertia pars (310b):...lamentazione di molti mali sociali e morali.. .
Abbatis Rev.di Patris Fratris Ippolito (Trezzi) di Milano.
1536
Pag. 317. - Fra Benedetto veronese, abate di san Giacomo di Grillano
Oratio habita in Capitulo Generali
Anno Domini MDXXXVI (1536)
Incipit "Praeclari quidem, coeterum gravissimi laboris Rev.de Praesul..
"quattro piccoli fuochi trovo offerti dalla natura come norma di vita:
- prudentia= con la quale si ha ..dilectus bonorum et malorum
- altre tre virtù
Pagg.318-327:
Contiene un'interessante analisi sulla vocazione: è un confronto tra la scelta migliore fatta nel passato e la scelta dell'oggi e cioè : è meglio darsi a Dio in età più giovane che in età matura e già sciupata.
"...Quinto decimo anno...nondum exacta relictis parentibus, opibus, dignitatibus et mundo hoc tamquam mari procelloso ad religionem, ad Dei cultum tamquam ad Asylum securissimum convolavimus. Ubi mihi soli Deo animas nostras divino cultui serviendi animum religamus.
Unde profecto quaedam mentis nostrae circumscribitur contemplatio. Quae nos ad veri Dei cognitionem amorem et fruitionem movet, concitat et oblectat.
Et ea quae suaptae naturae non percipi possunt. tunc orando, tunc in sacris studiis versando, ita divina disponente bonitate recluduntur:
- Ibi pulsantibus aperitur
- petentibus accipitur
- petitur per assiduas lectiones
- accipitur per intelligentiam
- pulsatur per orationes
- aperiatur per revelationem.
Huic illa rerum hamanarum divinarumque magistri et altrix sapientia effluxit.qui maiores nostros sapientes ad instituendas religiones induxit, per quas nos instructi spirituum celestium munerum
augère possimus quo nobis, nihil consultius, nihil conducibilius, nihil denique salubrius a Deo vero omnium opifice ad bene beatae vivendum vitae praestari potuit."
In electione Rev.di Patris Fratris Giovanni Battista (Cenni) di Siena.
Questi sono i 33 monaci che furono incaricati di tenere una prolusione ai confratelli capitolari; e dall’analisi anche superficiale dei loro discorsi notiamo la capacità letteraria del loro dire unitamente alla discreta conoscenza dei testi spirituali e spesso patristici dei sermoni.
Iscriviti a:
Commenti sul post (Atom)
Nessun commento:
Posta un commento